De Ommermars: Eén van de mooiste plekken van Ommen

De Ommermars omvat het meest oostelijke deel van het totale landschapsgebied Varsen in Ommen. Het landschapsgebied krijgt een natuurlijke inrichting. In dit laaggelegen deel van de uitwaarden krijgt natte natuur de ruimte en zullen natte graslanden ontstaan.

‘Sinds 2015 zijn wij al met het plan Ommermars bezig. Vooral met ideeën, plannen maken, overleg met allerlei overheden en het uitzoeken van mogelijke financieringsbronnen. De voorzitter van Natuur en Milieu de Vechtstreek, Hein Kuijper, is vanaf het begin de initiatiefnemer en animator. Ik zat in het jaar 2015 in het bestuur van de Vereniging voor Natuur en Milieu de Vechtstreek toen daar de kritiek en vervolgens discussie speelde over de Ommermars. Ook nu zit ik nog steeds in het bestuur van die vereniging. Maar ook zit ik in het bestuur van de stichting burgerinitiatief ‘De Ommermars’. Als bestuur van Natuur en Milieu de Vechtstreek vonden we het jammer dat de plannen van de toenmalige overheden (Rijk en Provincie), om de Ommermars als natuur te bestemmen en in te richten, nooit van de grond zijn gekomen. Dat was de reden om als burgers van Ommen dit op te pakken en om te laten zien, ‘we hebben kritiek maar wij kunnen het zelf ook en misschien nog wel beter’!’, vertelt Arend Spijker, bestuurslid van Burgerinitiatief Ommermars en Vereniging voor Natuur en Milieu De Vechtreek.

Plan Koloriet nog steeds de basis

Het burgerinitiatief is opgestart vanuit een werkgroep. Drijvende kracht hierachter was vooral Natuur en Milieu De Vechtstreek. Gaandeweg werd het project steeds groter en nam het werk toe. Op 15 juni 2020 is de Stichting Burgerinitiatief Ommermars opgericht. De stichting werkt samen met de werkgroep aan het realiseren van het plan. Daarbij zijn verschillende partners betrokken. ‘Als burgerinitiatief hebben we alle basisscholen erbij betrokken en de leerlingen gevraagd om mee te denken om een plan te maken die we mogelijk konden uitvoeren. En dat is ook volop gedaan. Er kwamen prachtige ontwerpen en ideeën van deze kinderen. Uiteindelijk is door een onafhankelijke jury het ontwerp van basisschool Het Koloriet uitgekozen. Dit plan is nog steeds de basis van waar wij nu mee bezig zijn’.

Landschap herstellen

Het doel van burgerinitiatief Ommen is als doel om het oorspronkelijke Vechtdal landschap weer te herstellen. Ook het reliëf komt terug, de rivierduinen die er ooit waren en in de afgelopen eeuw zijn geëgaliseerd worden weer hersteld. Er wordt een historische geul van de Vecht afgegraven, zodat er permanent water in staat. Bij hoog water zal dit deel van de Ommermars kunnen overstromen. Door begrazing wordt het gebied opengehouden. Zo blijft er vanaf de rand van Ommen een weids uitzicht over het Vechtdal. Er is en fietspad richting een nieuwe brug over het Ommerkanaal. De beplanting langs de dijk wordt in ere hersteld. Het zuidelijk deel van de Ommermars ligt hoger in het landschap. Dit gedeelte behoudt de rechtlijnige kavelstructuur, haaks op de Vecht. Deze kavels zijn geschikt voor divers gebruik, zoals kleinschalig agrarisch gebruik of een paardenweide. Op enkele plekken tussen de kavels worden zandpaden aangelegd. Hierdoor kunnen wandelaars tot aan de Vecht komen.

Kinderen kunnen modderen en baden

‘Een klein deel van de totale oppervlakte wordt speelnatuur, waar kinderen de natuur weer kunnen beleven in de breedste zin van het woord. Er komt geen zwemwater, wel komt er een plas met water en eventueel een eilandje en een strandje. Hier kunnen kinderen in de modder badderen en spelen. Er komen ook boomstammen en andere speelaanleidingen. Om te wandelen zijn er paden met een lengte van 1700 á 2000 meter, vooral rond het speelterrein en deels langs de Vecht zal een wandelroute komen die ook geschikt is voor rolstoelgebruikers’, vertelt Arend Spijkers enthousiast.

Stroomdalflora krijgt een kans

Op de vraag of er door de aanpak van de Ommermars ook andere diersoorten/vogels of fauna weer terugkomen antwoord de heer Spijkers het volgende: ‘Uiteindelijk creëren we de randvoorwaarden, waarbij hopelijk ook de oorspronkelijke stroomdalflora weer kansen krijgen. Daarbij kun je onder andere denken aan bijvoorbeeld de Steenanjer (Vechtdal anjer) tijm, walstro et cetera. Maar ook vogels als Kievit, Tureluur, Grutto, en misschien wel weer de Watersnip, maar waar ook soorten als Patrijs en Grauweklauwier, een plek vinden’.

De begroting

De totale begroting voor het project komt ruim boven een miljoen euro. Via privaat geld is er 450.000 euro beschikbaar . Van het project Ruimte voor de Vecht (Regiodeal) krijgen het project Ommermars 427.000 euro. ‘Op dit moment zijn er nog meer subsidies in aanvraag, waaronder een Leadersubsidie’, laat Arend weten.

Eén van de mooiste plekken van Ommen

De komende maanden gaat het burgerinitiatief bezig om de plannen verder te concretiseren. ‘We zijn nu bezig met het maken van bestekken, overleggen met aannemers en overheden et cetera. Hopelijk kan in de loop van 2021 de schop daadwerkelijk de grond in. Maar eerst zullen de burgers van Ommen volgend jaar in het gebied van de Ommermars waarschijnlijk graafmachines zien, bezig met het graven van een nevengeul en andere grondverplaatsingen. Ja, het zal eerst minder worden, maar uiteindelijk ben ik ervan overtuigd dat de Ommermars één van de mooiste plekken van Ommen wordt, natuur dicht bij de stad, hoe mooi is dat? Waar jong en oud de natuur optimaal kan beleven. Als ‘poort van Ommen’, wordt het straks het visitekaartje van onze mooie Hanse stad’, eindigt de heer Spijker het gesprek.

Op de foto: Arend Spijker, Gerrit Jan Bolks en Margo Dijkstra