Voor de veertigste keer vier dagen fietsen

Binnenkort kan het weer: vier dagen heerlijk fietsen in de mooie omgeving van Hardenberg. Van 26 tot en met 29 juli organiseert de toerclub van de Hardenbergse Wieler Vereniging – na twee jaar uitstel vanwege de pandemie – de veertigste editie van de Hardenbergse Fietsvierdaagse.

Henk Veltink was er veertig jaar geleden bij toen de eerste vierdaagse werd georganiseerd. “Ik was toen penningmeester bij de HWV. De vereniging organiseerde al meerdere toertochten. Die waren heel succesvol en dus financieel aantrekkelijk voor de vereniging. Daardoor ontstond binnen de HWV het idee voor een avondfietsvierdaagse, en ongeveer tegelijk kwam er een verzoek vanuit recreatiesector om een dergelijk evenement te organiseren, omdat men verwachtte dat dit interessant was voor toeristen”.

Die verwachting bleek terecht. Bij de eerste editie, in 1981, meldden zich maar liefst 900 deelnemers bij het startpunt, het VVV-kantoor op de Markt. “Ja, het was meteen een groot succes. Dat bracht meteen één nadeel van deze locatie aan het licht: er waren geen faciliteiten voor de organisatie. We moesten zelf maar een stoel en tafels neerzetten en we hadden er geen beschikking over een telefoon, toilet, et cetera. Ook vanuit de deelnemers kwamen er verzoeken voor een startplaats met meer faciliteiten. Het jaar daarop konden we gelukkig terecht bij de Rabobank aan de Spinde, mijn toenmalige werkgever. Daar konden we gebruik maken van het kantoor, waardoor we telefonisch bereikbaar waren, maar we konden er ook de startkaarten en de routebeschrijving maken”.

Het aantal deelnemers dat jaar: 1.310. “Het grootste aantal deelnemers ooit, met veel gezinnen onder de deelnemers, en veel vakantiegangers. Ik herinner me dat er zelfs mensen uit Berlijn meededen. Na de start vormden de deelnemers één lang lint over de route. Een routebeschrijving hadden de meesten dus eigenlijk niet nodig, je kon gewoon je voorganger volgen”, lacht Veltink. De drukte vormde ook een nieuw leermoment: “Iedereen wilde starten om 18.30 uur, wat een grote mensenmenigte opleverde. Maar wij hadden voor onszelf geen veilig gebied gecreëerd en werden bijkans platgedrukt tegen de muur. De volgende avond hebben we dranghekken geplaatst”.

In dat jaar was er ook al een route door Duitsland. Toen was dat heel bijzonder en het leverde de nodige publiciteit in de kranten op, waarbij veel aandacht uitging naar de ‘col’ bij Heidegut in Wielen. Als organisatie hadden we uiteraard vooraf overleg gehad met de douane, daar wist men dus dat de fietsers zouden komen. De douaniers hielden die avond de slagboom – die had je toen nog – open voor de fietsers. Al met al beleefde de vierdaagse een geweldige start, en nog steeds is het een mooi evenement”.

Ontwikkelingen

Wel liep na de eerste jaren de belangstelling wat terug. “In het begin was er bijna nergens een fietsvierdaagse, daarna kwam er meer concurrentie van andere plaatsen”, zegt Gerrit Zweers, ook vele jaren betrokken bij de organisatie. “Op het dieptepunt hadden we iets van tweehonderd deelnemers. Dat was zo’n twintig jaar geleden mede de reden om te switchen van ’s avonds naar overdag fietsen. De laatste jaren hebben we gemiddeld zo’n 400 tot 500 deelnemers, een mooi aantal”.

Wat niet terugliep, is de lengte van de routes waaruit men kan kiezen. “Met de opkomst van de elektrische fiets steeg de vraag naar langere routes. Nu bieden we routes aan van 40 en 60 kilometer, de routes van 15 kilometer, voor kinderen, en van 25 kilometer hebben we geschrapt, daar was geen animo meer voor. Het huidige aanbod valt in de smaak. De komst van de elektrische fiets stimuleert het fietstoerisme. Je ziet nu ook veel mensen van vierdaagse naar vierdaagse trekken. Die komen dan met een caravan of camper. We krijgen vaak de vraag of er een plek is om de caravan neer te zetten. Dan verwijzen wij hen naar campings in de buurt”.

Jeu de boules

Dit jaar kent de fietsvierdaagse weer een nieuwe startlocatie: het verenigingsgebouw van jeu-de-boulesvereniging Hardenberg op De Boshoek. Zweers: “We hebben ook een tijdje gestart bij ’t Uilenest in de Vogelbuurt. Een mooie locatie, maar omdat steeds meer mensen naar de start kwamen met de fietsen op de fietsendrager achter de auto, en die auto werd geparkeerd in de buurt, ontstond daar parkeeroverlast. We hebben toen een nieuwe startlocatie gezocht en gevonden bij De Boshoek met heel veel parkeerruimte. Daar vonden we de eerste jaren ‘onderdak’ bij de tennisvereniging en sinds dit jaar bij de jeu-de-boulesvereniging”.

Mensen kunnen hier starten tussen 9.00 en 13.00 uur. “Vooraf inschrijven is niet nodig, je kunt tot op het laatste moment naar de start komen en meefietsen. Om de kosten hoef je het niet te laten, deelnemen kost een tientje per persoon. Je kunt ook één, twee of drie dagen fietsen voor drie euro per dag. Dus, mocht de eerste dag in het water vallen, dan is dat geen reden om helemaal niet te fietsen. Een echte liefhebber fietst sowieso”, aldus Veltink die zelf zeker tot die categorie gerekend mag worden. Bij de organisatie van de vierdaagse is hij niet meer betrokken, hij is nog wel lid van HWV. “Ik ben altijd een heel actief clublid geweest en miste ik vrijwel geen toertocht, maar tien jaar geleden heb ik na een ongeluk de racefiets weg moeten doen. Nu fiets ik op een driewieler, maar nog wel altijd 6.000 kilometer per jaar”.

Bepijlde route

Sinds een jaar of tien is de route met pijlen aangegeven. “Voordien kregen deelnemers alleen een routebeschrijving mee en moesten ze onderweg dus altijd even kijken. Een bepijlde route fietst toch een stuk gemakkelijker. Evengoed krijgt iedereen toch een routebeschrijving mee, in het verleden waren er altijd een paar plekken waar iemand de pijlen weghaalde of verkeerde richting op liet wijzen. De pijlen worden de avond voor de start aangebracht en dat was altijd best veel gedoe met plakband en punaises. Daarom hebben we speciale kunststofpijltjes laten maken die gemakkelijk aangebracht kunnen worden. Dit jaar gebruiken we die voor het eerst”, zegt Zweers die geen organisator meer is, maar nog wel helpt met het maken en uitzetten van routes. “Dit jaar is er geen route door Duitsland. Het wordt organisatorisch steeds ingewikkelder om dat te regelen. Maar alle routes zijn ook dit jaar weer heel mooi, we zoeken weer alle windstreken op”.