Veiligheid en leefbaarheid langs N341 onder druk

wo 19 januari 2022 Hardenberg

De sterke verkeerstoename op de N341, de provinciale weg tussen Westerhaar en Kloosterhaar, heeft steeds meer negatieve gevolgen voor inwoners van Kloosterhaar, Sibculo en Westerhaar. De weg is inmiddels zo druk dat de leefbaarheid en veiligheid in het geding zijn. Plaatselijk Belangen van de drie dorpen luiden de noodklok: “Het is wachten tot er dodelijke slachtoffers vallen”.

Voor twee leerlingen van groep 8 van basisschool Windesheim in Sibculo, was eind vorig jaar de maat vol. Na weer eens getuige te zijn geweest van een bijna-ongeluk op de kruising N341-Paterswal-Kloosterdijk startten ze samen met hun klasgenoten een petitie voor de aanleg van een veilige oversteek op de kruising die al jarenlang wordt ervaren als onveilig. Op 17 december overhandigden ze de bijna duizend keer ondertekende petitie aan wethouder Te Rietstap van de gemeente Hardenberg.

Drie kilometer verderop, in Kloosterhaar, zijn de zorgen om de groeiende verkeersdruk al net zo groot. In december riep PB Kloosterhaar Gedeputeerde Staten van Overijssel in een open brief op om maatregelen te nemen die de veiligheid vergroten en de verkeersdruk doen afnemen. “In ons dorp komen twee drukke wegen samen: de N341 en de N343 – de weg van Hardenberg naar Oldenzaal”, zegt PB-voorzitter Harm Schepers. “De verkeersdruk neemt de laatste jaren enorm toe. Steeds meer vrachtverkeer van de groeiende Hardenbergse bedrijventerreinen rijdt via de N341 naar de N36, en vanuit Tubbergen gebeurt hetzelfde. Op de rotonde in het dorp komen die verkeersstromen samen en onze jeugd die op weg is naar school of het zwembad, kruist daar al dat verkeer. Gelukkig is de rotonde recentelijk verbeterd, maar het blijft een knelpunt”. Ook op de Kloosterstraat is de overlast groot. “Wie dorpshuis ’t Haarschut wil bezoeken komt soms de weg al bijna niet over en bezoekers van het gezondheidscentrum die aan de straat parkeren hebben grote moeite weer veilig in te voegen”, zegt Henk Nijeboer van PB Kloosterhaar. “Er is wel nagedacht over een zebrapad of een slinger in de weg, maar dat leidt weer tot opstoppingen. Een echte oplossing is niet gevonden”.

Stilstaan met gevaar voor eigen leven

In Sibculo zijn oplossingen evenmin in zicht, is de ervaring van Roy de Jager, voorzitter van PB Sibculo: “Sibculo heeft meerdere gevaarlijke kruisingen met de N341. Bij de kruising Boerendijk-N341 bijvoorbeeld heb je in- en uitvoegend verkeer dat het dorp in of uit wil, maar ook verkeer van het plaatselijke tankstation. Dat maakt het, zeker op drukke tijden, onoverzichtelijk”. De meeste vrees dat het misgaat is er bij de beruchte kruising met de Kloosterdijk. “Wie hier wil afslaan en moet wachten op tegemoetkomend verkeer staat stil met gevaar voor eigen leven. Want het verkeer op de N341 rijdt hard. Al jaren pleit Plaatselijk Belang bij de gemeente Hardenberg en de provincie voor de aanleg van een rotonde, maar die wijzen op de statistieken en vinden de kruising veilig genoeg. Het is wachten tot er dodelijke slachtoffers vallen”.

Viaduct

Die vrees leeft ook in Westerhaar waar de N341 middels een viaduct op de N36 aansluit. Hier kruisen de verkeersstromen die vanaf de N36 de N341 opdraaien elkaar, maar ook het verkeer dat juist de N36 op wil én het lokale verkeer waaronder fietsers en voetgangers. Een onoverzichtelijke en onveilige situatie die bovendien steeds vaker leidt tot opstoppingen. Voor de gemeente Twenterand reden om de mogelijkheden voor de aanleg van een rotonde te onderzoeken.

Leefbaarheid

De sterk groeiende verkeersstroom heeft ook gevolgen voor de leefbaarheid langs de N341. “De mensen die aan de Paterswal en Jan Prengerweg wonen, worden door de weg gescheiden van het dorp”, zegt Jo Leune van PB Sibculo. “En al dat verkeer, met name het vrachtverkeer, zorgt voor een hoop herrie en uitstoot van fijnstof en stikstof. Wat doet dat met de luchtkwaliteit langs de weg?” Gegevens over de luchtkwaliteit zijn schaars, maar berekeningen uit 2019 geven voor woningen bij Villapark De Vlegge een concentratie van bijna 10 microgram per kubieke meter – twee keer zo veel als de 5 microgram die de Wereldgezondheidsorganisatie als veilig beschouwt. Dat is slecht nieuws voor álle aanwonenden. In Kloosterhaar bijvoorbeeld staan de woningen veel dichter bij de rijbaan en op een plek waar het verkeer veel remt en weer optrekt, wat extra uitstoot oplevert. “De uitstoot moet gemeten worden, dan heb je duidelijkheid”, zegt Schepers.

Ontwikkelingsruimte

Vragen zijn er ook over de consequenties die de uitstoot van stikstof voor de omgeving meebrengt. De Jager: “Al dat verkeer raast pal langs Natura2000-gebied Engbertsdijksvenen. Je moet ook nog bang zijn dat dit voor anderen problemen oplevert. Het kan toch niet zo zijn dat boeren rond natuurgebieden moeten stoppen vanwege hun stikstofuitstoot terwijl tegelijkertijd steeds meer stikstof wordt uitgestoten op deze drukke weg”. Hoeveel stikstofruimte deze weg opslokt is niet bekend, maar wel relevant voor alle dorpen rond de Engbertsdijksvenen. Blijft daar nog ruimte over voor andere ontwikkelingen als het verkeer, en dus de uitstoot, de komende jaren zo blijft groeien.

Leune vult aan: “Wij hebben ons aangesloten bij de Combikansen waarbij vanuit alle kernen rond de Engbertsdijksvenen mensen en organisaties gezamenlijk aan een versterking van dit gebied werken. Daarin wordt vooral ingezet op natuurbeleving, recreatie en toerisme. We ontwikkelen nieuwe fiets- en wandelroutes vanuit de kernen naar en rond de Engbertsdijksvenen. Meer mensen en meer vrachtverkeer, dat botst met elkaar”.

Sterke groei

Hoeveel vrachtverkeer de N341 inmiddels gebruikt blijkt uit de statistieken. In 2020 passeerden hier dagelijks gemiddeld 1.336 vrachtwagens. Hoeveel dat is blijkt uit een vergelijking met een ander bekend verkeersknelpunt in de regio: Zenderen. Het totaalaantal motorvoertuigen is bij Zenderen hoger, maar tussen Westerhaar en Kloosterhaar rijdt maar liefst 40% meer vrachtverkeer dan op het drukste traject bij Zenderen, dat richting A35 bij Borne. In de laatste vijf jaar is het aantal vrachtwagens met 17% gegroeid, ondanks de ‘coronadip’ in de economie in 2020. Waar andere wegen van en naar de N36 in 2020 een daling van het vrachtverkeer lieten zien, is op de N341 en de N343 richting Hardenberg het vrachtverkeer in 2020 blijven groeien. De logische verklaring is de flinke groei van de industrieterreinen ten zuidoosten van Hardenberg. Die groei zet de komende jaren ook nog flink door. Zo blijkt uit de Bedrijventerreinenstrategie Hardenberg 2022-2027 dat er op en bij bedrijventerreinen Broeklanden en Boschkamp de komende negen jaar naar verwachting ruim 36 hectare nieuw bedrijventerrein verkocht wordt. Voor de periode daarna bestudeert de gemeente al nieuwe uitbreidingsmogelijkheden. In Westerhaar, Sibculo en Kloosterhaar verwachten ze dan ook dat de groei van het vrachtverkeer straks dubbel en dwars doorzet: vanwege de opbloeiende economie na corona én vanwege de verdere groei van de bedrijventerreinen. De situatie wordt dan echt onhoudbaar, vreest men.

Oplossing?

Voor elk van de knelpunten zijn oplossingen te bedenken: rotondes, oversteekplaatsen. Maar lossen die het veiligheidsprobleem wel definitief op als de verkeersstroom zo sterk blijft groeien? Bovendien is met een veilige weg het leefbaarheidsprobleem niet opgelost: uitstoot en geluidshinder nemen er niet door af. “Als je de problemen structureel wilt oplossen, moet je zorgen dat het verkeer een andere route neemt, bij voorkeur via de N36 en de N34, wegen die bedoeld zijn voor dit type verkeersstromen. Maar die route is zo’n twee kilometer langer, vandaar dat het vrachtverkeer kiest voor de N341”, zegt Schepers. “Je zou de N341 net zo moeten inrichten als de voormalige N34 tussen Witte Paal en Ommen”, stelt De Jager voor, “daar is de verkeersdruk enorm afgenomen”. Het verkeer dat daar voorheen reed, kreeg bovendien een prima alternatief: een nieuwe 100 km-weg vanaf de Witte Paal naar Ommen. Zou dat hier niet ook moeten? Leune: “Een directe snelle verbinding tussen de bedrijvenparken en de N36 zou al onze dorpen ontlasten: minder ongelukken, minder lawaai, gezondere lucht. Maar het is de vraag of gemeente en provincie daar wat voor voelen”. “En als er al een nieuwe weg komt duurt het zeker tien jaar voordat die er ligt”, vermoedt De Jager. “Er is behoefte aan maatregelen die nu verlichting brengen. Misschien kan de snelheid omlaag: 30 km in de dorpen en 50 daarbuiten? Dat werkt ook verkeersontmoedigend. Maar dát er snel iets moet gebeuren staat voor ons vast”. Dat beaamt ook Nijeboer: “Hier in Kloosterhaar gaan er al stemmen op om de kruising maar eens te blokkeren. De mensen worden moedeloos…”