Rood met witte stippen langs het kabouterpad?

ma 20 september 2021

Wie kent hem niet, de rood met witte stippen paddenstoel, de vliegenzwam.

In het nog bijna pré-internet tijdperk organiseerde de KNNV in 1991 en 2001 een grootschalig onderzoek naar het voorkomen van deze 'rood met witte stippen'.

Waarom juist die soort? Omdat iedereen, van klein tot groot, bij het woord paddenstoel meteen denkt aan deze soort. Maar belangrijker was dat de vliegenzwam behoort tot het type paddenstoel dat nauw samenleeft met bomen (er een symbiose mee vormt). 

Paddenstoelen zijn te beschouwen als graadmeters van de gezondheid van een bos. Als het slecht gaat met de "symbiose" paddenstoelen, gaat het waarschijnlijk ook slecht met het bos waarin ze leven. De zwamvlok (de schimmeldraden onder de grond) van de vliegenzwam leeft samen met de wortels van bepaalde bomen. De zwam brengt water en mineralen naar de boom en krijgt daar suikers voor terug. 

Gegevens over voor- en achteruitgang van paddenstoelen zijn van belang voor het onderzoek naar de effecten van de verzuring/vermesting op de Nederlandse bossen.

Tijdens lange droogte verschijnen er weinig vliegenzwammen. Maar een periode met regelmatig een flinke regenbui stimuleert hun komst! 

De vliegenzwam komt vaak voor in de nabijheid van berken en dennen, maar ook bij eiken en soms bij beuken. Ze is algemeen verbreid in de zandstreken en venige gebieden van Nederland. Dit jaar zag ik op 10 september de eerste al. De komende weken af en toe een buitje zal snel een toenemend aantal laten zien in bos en wegberm. 

Wat zou het bijzonder zijn om in de herfst vliegenzwammen te zien langs het kabouterpad in De Zandstuve bij Vroomshoop. Op een grote paddenstoel, rood met witte stippen, zit kabouter spillebeen, heen en weer te wippen... Als ze langs het pad staan, stuur dan eens een foto van de paddenstoel naar ons contactadres!

Herman Stevens

KNNV afdeling Vriezenveen,

contact: natuurkijk@gmail.com